Toon Hermans 100 jaar

Vandaag is de honderdste geboortedag van Toon Hermans (1916-2000). Menigeen kent hem van komische sketches als Snieklaas en de voorzitter van 'Ons Genoegen'. 
Voor mij is Hermans meer dan een komiek. Ik zie hem ook als een spiritueel mens en als filosoof. Eerder schreef ik over het boek Gewoon God, waarin arts Mieke Mosmuller met Hermans gesprekken voert over geloof en God (zie hier). Een zeer lezenswaardig boek vol wijsheden.
Wijsheden trof ik ook aan in interviews met Toon. Het waren interviews vol interessante en prikkelende uitspraken, zoals:

'Als je jong bent, weet je nog niet wie je bent. Maar je moet het lef hebben je over te geven aan het leven. Dan komt het op den duur wel. Maar ga er niet aan sleutelen. Je leert het leven niet uit boeken. Het gaat altijd anders.' (Gelders Dagblad, 1995)

'Als je donker naar je toehaalt, dan wordt het donker, als je licht pakt, dan heb je kans dat het lichter wordt. Ik laat het leven in mij.' (Algemeen Dagblad, 1996)

Denkend aan licht, kom ik uit bij het Gebedenboekje. Voor wie zoekt naar licht en verstilling is dit boekje een aanrader. Het bevat eenvoudige maar o zo treffende gebeden en meditaties, waarin Hermans zich eerlijk en kwetsbaar opstelt.
Nu, in de donkere dagen voor Kerst in een wereld vol narigheid, put ik er hoop en kracht uit. Ik vond er onderstaand gedicht, waarmee ik deze blog graag afsluit:

LICHT

Heer,
als het donkert in mijn hart
geef mij dan
het licht van Bethlehem.

Een nieuwe baan

In juni schreef ik over mijn baan en de naderende reorganisatie. En dat ik niet in onrust wilde afwachten op wat ging komen.
Ik heb de daad bij het woord gevoegd. En ik heb geluk gehad. Voor mijn zomervakantie solliciteerde ik naar een interne vacature bij de universiteit waar ik werk. Kort daarna ging ik twee keer op gesprek en werd ik aangenomen!
Inmiddels ben ik alweer anderhalve maand aan de slag in mijn nieuwe baan. Het bevalt me tot dusver goed: het werk is interessant. Ook scheelt het dat ik niet meer ergens werk waar een reorganisatie op komst is. Dat schept lucht.
Natuurlijk is het wennen, een nieuwe baan. Aanvankelijk was er die angst voor het onbekende, die bijna iedereen wel heeft. Verder had ik in mijn vorige baan vijf jaar ervaring. Nu zijn veel dingen nieuw voor mij, waardoor ik me niet meer de ervaren medewerker voel. Dit vergt een omschakeling. Maar de uitdaging om nieuwe dingen te leren telt ook mee. Dus ja, ik ben blij dat ik de stap heb gemaakt.

Rumours of Glory, de memoires van Bruce Cockburn

Hij heeft niet zo’n status als zijn landgenoten Leonard Cohen en Neil Young. Ten onrechte, want de Canadese singer-songwriter Bruce Cockburn brengt al decennia lang songs van hoge kwaliteit. En zijn gitaarspel mag er ook wezen. 
Zijn meest bekende song is het grimmige ‘If I Had a Rocket Launcher’, dat hij schreef nadat hij een kamp met vluchtelingen uit Guatemala bezocht. Ja, Cockburn heeft veel afgereisd in zijn leven. Zo belandde hij in onder meer Centraal Amerika, Chili, Mali, Mozambique, Cambodja en Irak. Hij nam er vele misstanden waar, waarover hij vertelt in zijn memoires, Rumours of Glory. Hier komt Cockburns maatschappelijke betrokkenheid duidelijk naar voren. 
Ook kom je in Rumours of Glory veel te weten over zijn persoonlijke leven. Cockburn vertelt openhartig over zijn jeugd, zijn bekering tot het christelijk geloof en de ups-and-downs in zijn privéleven. Hij neemt je door de jaren heen aan de hand van zijn belangrijkste songs, waarvan de teksten staan uitgeschreven. Zo geeft Rumours of Glory een compleet beeld van een bevlogen artiest.

Een soldaat uit de grote oorlog

Er zijn van die boeken die een blijvende indruk op je maken. Een soldaat uit de grote oorlog is zo’n boek. Ik las het vorig najaar en nog moet ik er vaak aan denken. Het is een omvangrijke roman (732 bladzijden) uit 1991, geschreven door Mark Helprin, meest bekend van het verfilmde Winter’s Tale. 
Een soldaat uit de grote oorlog speelt zich deels af in Italië, 1964. De oude professor Alessandro Giuliani neemt in Rome de bus om zijn zus, die zeventig kilometer verderop woont, te bezoeken. Als een jongen net de bus mist, weigert de chauffeur voor hem te stoppen. Daarop stapt Giuliani boos de bus uit en vervolgt hij zijn reis te voet met de jongen. Al lopend vertelt de professor hem zijn levensverhaal, waaronder zijn belevenissen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hierin diende Giuliani als soldaat in het Italiaanse leger en maakte hij tal van ontberingen mee. 
Helprin beschrijft de belevenissen van Giuliani uitvoerig. Naast de oorlog speelt ook de liefde een grote rol in deze roman, die prachtige poëtische passages bevat. Het maakt Een soldaat uit de grote oorlog tot een loflied op het leven, waarin - ondanks de wreedheid van oorlog - de schoonheid van kunst, liefde en natuur overeind blijft. Een aanrader dus.

Reorganisatie

Anderhalf jaar geleden, november 2014, wijdde ik een blog aan de situatie op mijn werk (zie hier). In die tijd was net de zogeheten transitiefase ingegaan. Een fase waarin medewerkers de tijd hadden zich (bijvoorbeeld met cursussen) te richten op de toekomst. Een toekomst die per medewerker kon verschillen. Immers, door de toegenomen automatisering zou een aantal banen verdwijnen.
Inmiddels is bekend dat per april 2017 een reorganisatie van start gaat. Bijna een kwart van de circa honderd medewerkers verliest zijn of haar baan. Ik heb het geluk niet bij die groep te zitten. Voorlopig zit ik dus veilig. 
Mijn blog van anderhalf jaar terug heette ‘Heel wat vragen’. De vragen over mijn toekomst zijn gebleven. Ook al heb ik me verder ontwikkeld in mijn werk, zekerheid heb ik niet. Wie weet komt na volgend jaar een nieuwe reorganisatie. In onrust afwachten lijkt dan ook geen optie.

Bob Dylan 75 jaar

Vandaag is Bob Dylan jarig: 75 jaar. En dat is zeker een feestje waard. Dylan is een artiest om wie je dankbaar mag zijn. Dat dankbare gevoel kreeg ik in maart 1998, toen ik ‘Not Dark Yet’ hoorde en wist: om deze man kan ik niet meer heen. Sindsdien ben ik fan van hem. 
Met Dylan kun je je hele leven vooruit. Zijn repertoire is omvangrijk en gevarieerd. Ook bevat het oeuvre van His Bobness een ongekende diepgang. Dylan bracht poëzie in populaire muziek. En die stem. Ja natuurlijk, die stem. Door velen bekritiseerd, zelfs vergeleken met een verkouden schaap of een pruttelende uitlaat. Maar bij dat soort kwalificaties schud ik mijn hoofd. Ik hoor hem graag zingen. Zijn zang is echt, doorleefd.
Dylan is ongrijpbaar. Wat voor sommige fans niet altijd leuk is. In de jaren zestig maakte hij de omslag naar elektrische gitaar, wat folkpuristen tegen de borst stuitte. Of wat te denken van eind jaren zeventig, toen Dylan zich bekeerde tot het christendom? Voor veel fans een gruwel. Maar Dylan denkt niet aan status, Dylan volgt zijn hart.
Ook anno 2016 stelt hij sommige fans teleur. Vorige week verscheen Fallen Angels, zijn tweede album met covers van songs die Frank Sinatra ooit zong. Velen hadden liever een album met nieuwe Dylan-songs gehad. Ik ook, moet ik toegeven. Maar toch: Fallen Angels is een mooie plaat. En wie weet zijn die ‘Sinatra-albums’ de opmaat naar een nieuw meesterwerk met eigen materiaal.
Denk maar aan de jaren negentig. Aan het begin daarvan leek zijn ster gedoofd. Hij bracht – ook toen - twee verdienstelijke coveralbums uit , maar menigeen vroeg zich af of Dylan nog met nieuwe eigen songs zou komen. Maar opeens was daar in 1997 de klassieker Time Out of Mind. En daarna volgden zowaar meer meesterwerken, zoals Love and Theft (2001) en Tempest (2012). 
Kortom, met Dylan weet je het maar nooit. De man blijft aangenaam verrassen. Happy birthday, mr. Dylan!

Met één herinnering naar het hiernamaals

Stel: je mag maar één herinnering meenemen naar het hiernamaals. Welke wordt het? Die vraag staat centraal in de Japanse film After Life (uit 1998). In dit verhaal verblijven 22 mensen na hun overlijden een week in een gebouw. Ieder krijgt een begeleider aangewezen die vragen stelt over het leven van de overledene. Deze krijgt enkele dagen de tijd om een herinnering te kiezen. De herinnering wordt verfilmd en aan het eind van de week getoond. Hierna gaat de overledene  – met alleen deze ene herinnering - naar het hiernamaals.
Ik zag de film in een zaal van de katholieke kerk in Bennekom. Na afloop werd de film besproken onder leiding van pastor Ben Piepers. Hij vroeg de aanwezigen welke herinnering zij zouden kiezen. Opvallend was dat bijna iedereen koos voor een herinnering van samenzijn met dierbaren. Ook bij mij was dat zo. Geen herinnering aan behaalde diploma’s of kampioenschappen, maar een vakantiemoment aan een picknicktafel met mijn vrouw en kinderen. 
After Life is een sobere, indrukwekkende film. Ik zou hem iedereen aanbevelen. Onvermijdelijk dat je je al kijkend afvraagt: welke herinnering zou ik meenemen naar het hiernamaals? En: wat is nou echt belangrijk in mijn leven?

Over ‘Youth’ en David Bowie

Een scène uit de film Youth: de oude regisseur Mick (Harvey Keitel) maakt het verschil tussen jong en oud zijn duidelijk. Met een verrekijker. Kijkend door een verrekijker zie je wat veraf is dichterbij. Zo is het als je oud bent. Maar keer je de verrekijker om, dan zie je alles ver weg. Zo kijkt de jeugd, aldus Mick.
Ik zag Youth kort na het overlijden van David Bowie. Bij de scène met de verrekijker moest ik aan Bowie denken: hoe voor hem de verte dichtbij was gekomen. En daarvan getuigt Blackstar, zijn recente album, dat meerdere verwijzingen naar de dood heeft. Het meest duidelijk op de single ‘Lazarus’: 

David Bowie (foto Sony Music)

Look up here, I'm in heaven
I've got scars that can't be seen.
Blackstar is een moedig album van een eigenzinnig artiest die de dood in het gelaat keek en daarvan verslag deed. 
Wat een verschil met de maatschappij, waarin velen gedachten aan de dood ontwijken, grote levensvragen ontlopen en vergeten hoe kostbaar onze dagen zijn. Maar op een dag is het alsof je door een verrekijker ziet. Dan is de verte dichtbij gekomen.