Voor altijd oorlog?

There always has been and always will be war, zingt Jackson Browne in 'Say It Isn't True'. Helaas lijkt dit inderdaad zo. Er is altijd wel ergens een oorlog aan de gang. Momenteel in Oekraïne, Irak, Syrië, Mali, Soedan, Israël en Gaza, om maar wat landen te noemen. 

And when you think of all the people
In the cities of the world
Who could vanish in a moment
Say it isn't true
Say it isn't true
That there always has been and always will be war

Vaagt Jackson Browne hiermee alle hoop op een vreedzame wereld weg? Nee, hij zingt ook: Say it isn't true. 
In een interview uit 1983 - kort nadat de song uitkwam - vertelde hij dat hierin twee dingen naast elkaar staan. 'Ik denk dat het te maken heeft met de manier waarop we leven. We denken tegelijkertijd twee dingen. We bevinden ons voortdurend in situaties waarin we het één zeggen en het ander doen, iets weten en er tegengesteld aan handelen, iets geloven en iets anders doen.'

And you would think with all of the genius 
And the brilliance of these times
We might find a higher purpose
And a better use of mind

'Deze song moet je beschouwen als een gebed', gaf Browne nog aan. Ja, een gebed. En waarom ook niet? De mensheid blijft bepaalde fouten maken. Oorlogen komen en gaan en komen weer. Om moedeloos van te worden. Dan is bidden geen gek idee. Bidden om moed, om te blijven streven naar een wereld in vrede.
Voor altijd oorlog? Say it isn't true.

Jackson Browne: 'Say It Isn't True'

Een bizarre maand

Een bizarre maand loopt ten einde. Aanvankelijk was de sfeer in het land veelal opgetogen, dankzij de goede prestaties van Oranje op het WK voetbal.
Hoe anders was de stemming na de ramp met vlucht MH17. We lazen de verhalen over mensen die plots uit het leven waren weggerukt. We waren getuige van een politiek steekspel rond de lichamen van de slachtoffers. De indrukwekkende speech van minister Timmermans verwoordde de gevoelens van velen. En we zagen lange rouwstoeten op tv, zwarte auto's die gestaag voorbijreden langs rijen meelevenden.
De vrolijkheid van het WK voetbal leek lang geleden. Toch scheelde het slechts dagen. Vrolijkheid en verdriet, zo dichtbij elkaar, in juli 2014.

Een bemoedigende Dylan

Tussen wat oude tijdschriften kwam ik het sociaal jaarverslag 2004 van een vorige werkgever tegen. Er stond een stuk van mijzelf in over Kronieken, de autobiografie van Bob Dylan. Ik mocht namelijk schrijven over mijn favoriete boek van dat jaar. Logisch dat ik - als Dylanfan - voor Kronieken koos.

Zo schreef ik onder meer: 'Meereizend met His Bobness passeer ik hoogte- en dieptepunten. Ik leef met hem mee en raak onder de indruk van zijn doorzettingsvermogen. Dylan gaat creatief om met tegenslagen. Een bemoedigend boek vol verbeeldingskracht.'
Tja, 'een bemoedigend boek vol verbeeldingskracht'. Klinkt dat niet wat overdreven? Nee. Ik denk terug aan de herfst van 2004. Mijn toenmalige baan liep bijna ten einde. Het kantoor waar ik werkte zou medio 2006 worden opgeheven. Heerlijk om dan even weg te vluchten in Bob Dylans autobiografie vol beeldende taal. En om er moed uit te putten.
Neem nou Dylans verhaal Oh Mercy, genoemd naar het gelijknamige album uit 1989. Dylan vertelt over een periode waarin hij in een artistieke dip zit. 'De spiegel was gekeerd en ik kon de toekomst zien: een oude acteur rommelend in de vuilnisbakken achter het theater van de vergane glorie.'
Gelukkig zit Dylan niet bij de pakken neer en komt hij die moeilijke periode te boven, met een fraai album als resultaat. Fijn om te lezen als je zelf een steun in de rug kunt gebruiken. En dat doet zo'n verhaal.
Nu is het 2014. Ook bij mijn huidige werkgever staat mijn baan op de tocht. Een reorganisatie is op komst; mijn plek is allesbehalve zeker. Dat wordt nadenken over mijn toekomst en waarschijnlijk op zoek gaan naar een nieuwe baan. En maar gauw Kronieken herlezen. Ter inspiratie én bemoediging.

Twee Dylan-fans

Het was half elf 's avonds. De trein voerde mij de nacht in, op weg naar huis na een concert van Bob Dylan. Ik bekeek de setlist van Dylans vorige optreden, twee avonden eerder in Genève. De oude man naast mij, met kort grijs haar en baard, keek mee. 'Hij speelt nu elke avond dezelfde nummers', merkte hij op. Ik knikte.
We raakten aan de praat over het concert. Ik had ervan genoten, hij vond het niet zo best. Het optreden van twee jaar terug in Ahoy viel hem ook al tegen.
'Toch blijft u gaan', zei ik.
'Ja, het kan zo de laatste keer zijn. Dylan en ik zijn beide in de zeventig.'
Hij was een fan van het eerste uur. Vooral Dylans oude werk bekoorde hem. 'Als ik Blonde on Blonde opzet, zie ik weer de beelden van vroeger.' En hij noemde nog een reeks favoriete albums uit de jaren zestig en zeventig.
Ik vertelde hem over wanneer bij mij de vonk van Dylan oversloeg: maart 1998, toen ik de clip van 'Not Dark Yet' op tv zag. 'Not Dark Yet', een song van het veelgeprezen album Time Out of Mind. 'Een van de weinig goede nummers op die plaat', aldus de oude fan.
Ik was het niet met hem eens. Ook niet over bijvoorbeeld Love & Theft (2001) en Tempest (2012). Naar mijn mening meesterwerken, maar volgens de oude man bij lange na niet. De enige recente release die hem aansprak was Another Self Portrait, maar ja, die bevat opnames uit de periode 1969-1971.
Ondanks onze meningsverschillen voelde ik toch een soort verwantschap met de oude man. We zaten als fans van Bob Dylan naast elkaar, alleen was de Dylan van nu voor hem niet veel meer dan een herinnering. Een herinnering aan vroeger.
Op Utrecht CS namen we afscheid. Ik nam de trein richting Veenendaal-De Klomp, hij moest naar Tiel. Bij thuiskomst ging hij vast Blonde on Blonde draaien. Om zo de beelden van vroeger weer op te halen. 

Wilko Johnson omarmt het heden

Voor zanger-gitarist Wilko Johnson eindigde 2012 met heel slecht nieuws. Hij kreeg te horen dat hij aan alvleesklierkanker lijdt en nog maar kort te leven heeft. Zijn reactie op dit nieuws verbaasde hem. 'Ik voelde me opgetogen.' En dat voor iemand die zijn hele leven last had van depressies. Maar het positieve gevoel ging niet weg.

Wilko Johnson (foto Will Ireland/Getty Images)

'Het is alsof ik het vermogen heb gekregen om te leven in het moment, zonder te tobben over rekeningen of wat dan ook. Ik heb me nog nooit zo levend gevoeld. Ik omarm het heden.'

En dat blijkt. Johnson, die ooit furore maakte in de band Dr. Feelgood, treedt nog regelmatig op. En hij geniet van dingen die voor velen vanzelfsprekend zijn, zoals bomen, vogels, of zitten in de pub. 'Als ik mensen zie lopen op straat, denk ik: Jullie weten niet wat het is om te leven. En ik denk dat ze het niet zullen weten tot de dokter hun vraagt te gaan zitten en het gevreesde nieuws vertelt.'

(bronnen: Uncut, The Independent)  

Dry Land

Afgelopen week Western Skies van Roddy Frame weer gedraaid. Western Skies (2006) is  de derde solo-cd van de voormalige frontman van Aztec Camera. Jammer dat Frame in ons land nooit heel succesvol is geweest. Aan zijn liedjes ligt het niet. Ook op Western Skies is het niveau hoog.
'Dry Land' bijvoorbeeld raakt me keer op keer. Frame alleen met zijn gitaar: I'm travelling on dry land, my feet are on the floor/ It's hard to understand the course I sailed before. Hij maakt een dorre periode door. Zijn mistroostig hart rebelleert, de wereld om hem heen komt verwarrend over. Frame ziet het aan, voelt zich een spion en vraagt zich af: And does the sea miss me?
Maar de zee is ver weg en de straten bieden geen troost. The city streets reflect the hard lines of my mind. Er is verstrooiing alom, kranten staan vol met seks en schandalen. More sin than mortals can handle. Voor hem hoeft het niet. I'm not in lust, herhaalt hij.
Vervolgens zingt Frame van zijn schatkist aan herinneringen. Foto's van vroeger doen hem denken aan betere tijden. Brengen ze hem op het spoor van zijn hart? Zijn oog valt op een foto van zijn band in een bar. De band kijkt wat verveeld. Maar de bar was amazing, weet Frame nog. Ze konden kiezen uit two types of chocolate and raisins. Als het leven weer zo goed kon smaken, dan zou ik nooit meer klagen, zweert de zanger.

Boeiende pianodemo's van The Waterboys

Een van mijn favoriete cd's van de laatste jaren is In a Special Place van The Waterboys. Misschien een opmerkelijke keuze, want het is een cd vol oude demo's. Hieronder mijn recensie (uit 2011) van dit album.

This Is the Sea van The Waterboys (uit 1985) behoort tot de beste pop/rockalbums aller tijden. Met rijkelijk geïnstrumenteerde songs vol verwijzingen naar natuur en spiritualiteit vestigde de groep van bandleider Mike Scott duidelijk zijn naam. De pers kwalificeerde de songs als big music en single 'The Whole of the Moon' werd een hit in meerdere landen.

Benieuwd naar het ontstaan van dit succesvolle album? Welnu, onlangs verscheen In a Special Place, een collectie vol demo's die aan de basis lagen van This Is the Sea. De demo's werden begin voorjaar 1985 in een tot studio omgebouwde schuur opgenomen. Je hoort alleen Mike Scott, die met gepassioneerde zang en stevig pianospel zijn songs voordraagt. Tussen de liedjes door bladert hij in zijn tekstboek.

Scott speelt en zingt onder meer 'Don't Bang the Drum' (de cd-titel is een zinsnede uit dit lied), 'Be My Enemy', 'The Pan Within' en natuurlijk 'The Whole of the Moon'. Al deze songs verschenen later - in uitgebreide vorm - op This Is the Sea. Interessant om nu deze prille, kale beginversies te horen.

Op In a Special Place staan ook songs die This Is the Sea niet haalden, maar desondanks zeer de moeite waard zijn, zoals 'Winter in the Blood', 'The Day I Ran out of People' en 'Paris in the Rain'. Scott had deze songs nog niet genoeg uitgewerkt, vond hij. Dat het grimmige 'Custer's Blues' niet op This Is the Sea terecht kwam, snapt hij echter niet: 'Een onbegrijpelijke beslissing van mij.'

In a Special Place bestaat trouwens niet alleen uit pianodemo's. Aan het slot van de cd vinden we een uitgebreide demo van 'Old England' en een remix van 'Trumpets' (beide bekend van This Is the Sea). Misschien wat raar om de cd zo te besluiten, maar Scott wil hiermee aantonen hoe de muziek zich kan ontwikkelen vanuit haar 'pure oorsprong'. Een boeiend gegeven en - naast de schoonheid van de songs - een extra aansporing om In a Special Place aan te schaffen.

The Waterboys, In a Special Place, EMI Records