Bert van Marwijk

Bert van Marwijk draaide zich nog eens om, maar slapen lukte niet. Liever keek hij niet naar de wekkerradio op zijn nachtkastje. En toch trokken de cijfers op de display weer zijn aandacht: 2.35. Vijf over half drie.
Alsmaar dacht hij aan het EK, dat al zo snel voorbij was. Aan de drie nederlagen. Aan het gezeur van spelers die niet in de basis stonden. Aan het gezeur van spelers die er wel in stonden. Aan de hulpeloze blik van Wesley Sneijder tijdens het duel tegen Duitsland.
Twee jaar terug was alles zo anders. De zegetocht in Zuid-Afrika, die pas in de finale ten einde kwam. Met Sneijder als leider die zich op beslissende momenten liet gelden. Sneijder als leider van een hecht team, een eenheid.
Die eenheid was nu ver te zoeken. Ja, Wesley had nog zijn best gedaan 'm terug te krijgen. Net als Mark. Schoonzoon Mark. Het deed Bert pijn hoe sommige spelers over hem hadden gepraat. Ach, al dat gekonkel in de groep, wat viel er nog aan toe te voegen? De media hadden er al genoeg over gezegd en geschreven.
Bert van Marwijk keek weer naar de wekkerradio: het was nu 2 uur 51. Slapen zat er voorlopig niet in. Maar, een ding wist hij, na dagen en nachten vol gepieker: met Oranje ging hij stoppen. Zachtjes stapte hij uit bed; zijn vrouw moest niet wakker worden.

Memoires om naar uit te kijken

Als liefhebber van lezen en muziek heb ik wat om naar uit te kijken. Nog dit jaar verschijnen de memoires van (Waterboys-zanger) Mike Scott en Neil Young. In augustus komt Adventures of a Waterboy van Scott uit, terwijl Youngs Waging Heavy Peace twee maanden later te koop is.

Ik verwacht er veel van. Beide artiesten bewonder ik niet alleen om hun muziek, maar ook om hun persoonlijkheid. Ze zijn eigenzinnig, joegen nooit het grote geld na en gingen goed om met tegenslagen.
Young had in 1972 groot succes met zijn album Harvest; de song 'Heart of Gold' werd zelfs een wereldhit. Maar de Canadees voelde zich niet goed bij dat commerciële succes. Daaropvolgend maakte hij minder toegankelijke platen als On the Beach en Tonight's the Night. Eigenzinnigheid ten top van een man die handelt op basis van zijn intuïtie.
En dat kan ook van Mike Scott worden gezegd. In 1985 maakten The Waterboys naam met This Is the Sea en single 'The Whole of the Moon'. Een doorbraak in de sporen van U2 lonkte, maar de Schot voelde zich in een hoek gedreven. Hij ging een andere richting op: die van de folk-rock. Weg megadoorbraak, maar Scott was weer vrij.
Tegelijkertijd – in de jaren tachtig - was de carrière van Neil Young in een grillige fase beland. Per plaat wisselde hij extreem van stijl: gitaarrock, computermuziek, rockabilly, country en gladde hard-rock. Zijn platenmaatschappij Geffen was er er allesbehalve blij mee. Young leek de weg kwijt, maar kwam in 1989 sterk terug met Freedom. Sindsdien maakt hij met regelmaat albums van hoog niveau, zoals Sleeps with Angels (1994), Silver and Gold (2000), Prairie Wind (2005) en Le Noise (2010).

Voor Scott waren de jaren negentig juist wat zorgelijk. Na het uiteenvallen van The Waterboys ging hij in 1995 onder eigen naam verder. Zijn twee solo-albums waren artistiek zeer geslaagd, maar brachten commercieel het tegendeel. Hij raakte flink in de schulden en kon haast weer van voor af aan beginnen. Wat hij met verve deed. In 2000 volgde een doorstart van The Waterboys met het gedreven A Rock in the Weary Land. Het bleek de opmaat voor een nieuwe bloeiperiode van de band. Een bloei die nog steeds voortduurt: zo kreeg het vorig jaar verschenen An Appointment with Mr. Yeats terecht lovende recensies.
Al het bovenstaande is natuurlijk het topje van de ijsberg. Want wat vertellen Scott en Young in hun memoires zelf over hun creatieve keuzes en bijvoorbeeld over hun jeugd en privéleven? Nog even wachten en dan weten we het.
O ja, en over hun schrijfkwaliteiten hoeven we niet in te zitten. Beide kennen we van hun prima, vaak poëtische, songteksten. Mike Scott publiceerde eerder al boeiende blogs op de site van zijn band. En Neil Young? Diens vader was sportjournalist, dus schrijven zit hem vast ingebakken.

Bob Dylan 71

Donderdag 24 mei wordt Bob Dylan, de legendarische singer-songwriter, 71 jaar. Ter gelegenheid hiervan mijn stukje over 'Not Dark Yet', de song waarmee mijn fascinatie voor Dylan in een stroomversnelling kwam.

Een vrijdag in maart 1998. De middag liep ten einde. Ik keek uit het raam van mijn kamer boven De Kruidenhof. Het schemerde. De lantaarns in de winkelstraat waren aangegaan. Samen met de verlichte etalages vormden ze de voorboden van koopavond.
Ik liep naar de tv en zappte wat. Op Nederland 3 was net een VARA-programma afgelopen. Het volgende programma liet nog op zich wachten. De pauze werd gevuld met een muziekclip. 'Bob Dylan, Not Dark Yet' stond in beeld te lezen.
De eerste klanken verrasten me. Hoge gitaartonen, een traag ritme en dat in een dromerig-melancholieke sfeer. Bob Dylan op een podium met band. Hij begon te zingen:

Shadows are falling and I've been here all day
It’s too hot to sleep, time is running away

Ik ving nog meer flarden tekst op. Dylan zong iets van een aardige brief die hij van een vrouw ontving. Maar het deerde hem niet.
I just don't see why I should even care
It's not dark yet, but it's getting there

Wat was hier aan de hand? De zanger leed, dat zeker. Hij zong van een wereld vol leugens en een last die hem soms te zwaar werd. En één ding was duidelijk: het duister naderde in een traag voortslepend ritme.

Sobere teksten, recht voor z'n raap: I was born here and I'll die here against my will. Ze vielen wonderlijk samen met de dromerige klanken.

Na afloop zette ik de tv uit; ik moest even bijkomen. Dankbaar was ik. Dankbaar dat ik door zo'n mooie song was verrast. Bob Dylan: ik had weleens van hem gehoord, maar nu kon ik echt niet meer om hem heen.

Gabriel

Als ik aan engelen denk, schieten me meteen heel wat liedjes te binnen. Vaak zijn het van die zoetsappige liefdesliedjes waarin een zanger zijn geliefde als een engel ziet. Maar gelukkig, er zijn toch ook uitzonderingen. Liedjes die je verrassen, haast onverwacht tot je komen. Ik zou haast zeggen: zoals het een engel betaamt.

Eind 2002 zat ik in het Utrechtse Vredenburg bij een concert van de Ierse zanger Luka Bloom. Hij bracht halverwege het concert een nieuwe song, getiteld 'Gabriel'.

Bij de eerste klanken viel de zaal compleet stil. Als ik de song nu weer beluister, voel ik die stilte weer. Want ik hoor een breekbaar lied, geboren uit kwetsbaarheid, overgave, maar ook vertrouwen. Vertrouwen op een engel.

De zanger roept Gabriel aan: 'Verlaat me nooit, blijf bij mij.'

Gabriel, can't you hear me
Hear me call in the night
Gabriel, never leave me
Just stay here by my side

Zijn engel waakt over hem. De zanger sluit zijn ogen aan het einde van de dag en ligt in de armen van zijn engel.

My angel watches over me
And keeps me from all harm
I close my eyes at the end of the day
And lie in my angel’s arms

Zijn engel kent de donkerste plekken in zijn ziel, maar houdt van hem als hij dat zelf niet kan. Hij vertelt wat hem verteld moet worden.

My angel knows the darkest places
Deep down in my soul
And loves me when I can’t myself
And tells what I need to be told

De song eindigt met een wens. 'Als ik mijn weg kwijtraak of een misstap maak, zeg dan dat het goed komt met mij.'

If I lose my way or step out of line
Let me hear you say, I'll be fine
My angel, my angel

Die laatste woorden, 'Mijn engel, mijn engel', zijn er niet zomaar.
Nee, ze zeggen dat de engel nabij is. En daarmee keert het lied terug naar de beginregels en is het rond: 'Verlaat me nooit, blijf bij mij.'

In het voorbijgaan

Dit gele licht is niet genoeg
om licht te brengen in de nacht.
De straat laat elke klank weerkaatsen:
geluid dat ik nu heel goed ken.
De stad bezat mijn jonge jaren,
nu heerst vooral de stilte nog
en denk ik aan de weinigen
die ’t leven ooit ten volle leefden.

Dit gele licht leidt mij naar huis,
over de straat, rivier van steen.
Mis jij vannacht ook oude vrienden?
Dan ben je niet alleen.

'In het voorbijgaan' is mijn vrije vertaling van de song 'In Passing' (Adrian Borland, 1957-1999).

Altijd dichtbij

En de wind ving je haar
De zon raakte je huid
En ik dacht aan jou daar
Nog een keer

Een mooie herinnering. Een geliefde, geraakt door zon en wind. Het duidt op betere tijden. De ik-persoon denkt er graag aan terug. Die ik-persoon is Steve Fellows, zanger van de Britse new wave- formatie The Comsat Angels. En de vier regels zijn het eerste couplet van hun song 'Always Near', die ik (vrij) heb vertaald.
'Always Near' is een lied over herinnering. De eerste regels getuigen er al van. Het refrein gaat hierop door:

Ergens in een ander leven
Een ander jaar
Denkend aan een andere tijd
Het is altijd dichtbij

Een andere tijd, een ander leven zelfs. Wel altijd dichtbij. Maar die hoopvolle gedachte wordt in het tweede – en gelijk laatste - couplet haast tenietgedaan, zo lijkt het:

En de dagen vliegen voorbij
Alsof ze hier nooit waren
Vlucht naar het verleden
En verdwijn

Toch, wellicht is die vlucht naar het verleden nodig. Verdwijnen in een herinnering om er kracht uit te putten, om met een huidige last te kunnen omgaan. 
In 'Always Near' klinkt het refrein nog driemaal. Na de eerste keer onderbroken door een instrumentaal gedeelte met gitaarsolo en sfeerrijke toetsen. De laatste twee keer varieert Fellows het refrein wat:

Denkend aan een andere tijd
Een ander jaar
Ergens in een ander leven
Niet langer hier

Denkend aan een andere tijd
En je verdwijnt
Ergens aan de andere kant
Maar altijd dichtbij

Verdwijnen naar vroeger en toch dichtbij het heden blijven: een boeiend gegeven. Wat ver weg is, haal je door de herinnering dichtbij.

Een nieuwe start

Dit is mijn eerste weblog via blogspot.com. Voorheen publiceerde ik via web-log.nl, onderdeel van Sanoma Digital.

Eind augustus vorig jaar volgde de zogeheten migratie naar weblog.nl (zonder streepje), met alle gevolgen van dien: maandenlang was mijn weblog uit de lucht.

Toen ik eenmaal weer kon bloggen, bleken nog veel zaken onopgelost. Tijd om te verhuizen dus, en wel naar blogspot.com. Hier vindt u vanaf heden mijn stukjes over zaken die me raken, zoals film, literatuur,  muziek, religie en spiritualiteit.